Hüseyin Topan
Rastlantı bu ya, bir önceki yazımda, Atatürk’ün “İstikbal göklerdedir.” sözü ekseninde uzaktan algılama ve fotogrametri konularını ele almıştım. RAST’a bir bildiri göndermeye karar verdiğimde fark ettim ki Atatük’ün bu veciz sözü slogan yapılmış. Ben de RAST’a hem benim için hem de ülkemiz için çok anlamlı olduğuna inandığım bir çalışmayla katılmak istedim: GeoEtrim.
GeoEtrim, Geospatial Evaluation and Training of Images sözcüklerinin kısaltması. Anlamı ise görüntülerin konumsal olarak değerlendirilmesi. GeoEtrim, uzun soluklu bir çalışmanın eseri. 2002 yılında başladığım yüksek lisans tezimin konusu uydu görüntülerinin koordinatlandırılması ve konum doğruluğunun araştırılmasıydı. Elbette ilk başta, özellikle görüntüleme ve yörünge bilgilerini kullanan karmaşık matematik modellerle çalışmak için ticari bir yazılım kullanıyordum. Tezimin sonuna doğru, bu karmaşık matematik modelleri çözerek Matlab ortamında programlamak istediysem de tez sürem yetmedi. İçimde bir ukde kalmıştı.
Sonra doktorada bu karmaşık modelleri çözmeye ve tamamen kendi yazılımımı yazmaya karar verdim. Derken 18 Eylül 2009’da, yani yedi yıl sonra, o karmaşık modeli çözerek programını yapmış ve istediğim sonuçlara ulaşmıştım. Elbette burada başta yüksek lisans danışmanım doktora danışmanım Prof.Dr. Derya Maktav’ın, Doç.Dr. Gürcan Büyüksalih’in,Yrd.Doç.Dr. Orhan Kurt’un, Dr. M. Güven Koçak‘ın ve Yüksek Müh. Murat Oruç’un yardımlarını unutamam. GeoSpot adını verdiğimiz bu yazılım, bir çift stereo SPOT-5 HRG düzey 1A görüntüsünden bir nesnenin konumunu blok dengeleme ile ±1 piksel doğrulukla hesaplanmasını ve iç ve dış yöneltme elemanlarının konum doğruluğu üzerindeki etkisini araştırmaya olanak sağlayan Matlab ortamında yazılmış bir hesaplama paketi.
GeoSpot, GeoFigcon (Geospatial Figure Condition) ile birlikte GeoEtrim’in temelini oluşturur. GeoFigcon, şekil kuvveti yöntemiyle parametrik olmayan matematik modeller kullanılarak uydu görüntülerinin konum doğruluğun araştırılmasını sağlayan ve alanında yeni bir yöntem. Yazının amacını aşacağından GeoSpot’un ve GeoFigcon’un ayrıntılarına girmiyorum. Ancak merak edenler kişisel sayfamdan ilgili yayınlara ulaşabilirler.
Konunun teknik tarafını bir tarafa bırakırsak, GeoEtrim, hem bir hayalin gerçeğe dönüşmesi hem de bilimsel çalışmalarda ticari yazılımlara olan bağımlılığı ortadan kaldırması açısından hem benim hem de ülkem için çok önemli ve anlamlı diye düşünüyorum. Matematik temelleri bildiğimizden, artık yazılımı istediğimiz gibi değiştirebilir, ulusal ve uluslararası araştırmacılarla üzerinde çalışabilir, geliştirebilir ve daha kullanışlı, daha yararlı hale getirebiliriz. Yapabileceklerimizi düşündükçe heyecanlanmamak mümkün değil.
Böylece, bu önemli etkinliğe, Atatürk’ün “Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir.” ve “İstikbal göklerdedir.” sözlerinin ışığında O’nun yolunda ilerlediğimizin bir göstergesiyle 100. yıl kutlamalarına katkı verecek olmanın mutluluğunu yaşıyorum.
Sağlıcakla kalın.
Dr. Hüseyin TOPAN
