Çevre ve Orman Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de 473 bin hektar 2B arazisi bulunuyor.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali BABACAN’ın Kasım ayının sonlarında yaptığı açıklamaya göre “2B” yasa taslağının bu ay içerisinde Meclis’e sunulması planlanıyor.
Peki, “2B” neyi ifade ediyor?
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 2.maddesinin B bendi’nin kısaltılmış ismi “2B”. “2B” kısaca orman vasfını yitirmiş araziler için kullanılıyor. İlgili maddede 2B Arazileri için, “31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerlerden; tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık (antep fıstığı, çam fıstığı) gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanları, orman sınırları dışına çıkartılır.” ifadesi yer alıyor.
2B Arazilerinde son durum
Çevre ve Orman Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de 473.000 hektar 2B arazisi bulunuyor. En fazla 2B arazisi bulunan şehrimiz 45.548 hektar ile Antalya. İkinci sırada 39.287 hektar ile Mersin, üçüncü sırada ise 34.887 hektar ile Balıkesir yer alıyor. Büyükşehirlerden İstanbul’da 18.233 hektar, Ankara’da ise 31.706 hektar 2B alanı bulunuyor.
Orman vasfını kaybetmiş arazilerin 22.233 hektarlık bölümü üzerinde yerleşim yerleri bulunuyor. Bunların arasında İstanbul’dan Sultanbeyli, Çavuşbaşı, Beykoz, Sarıyer ve Ümraniye de bulunuyor.
Yerleşim yeri dışında kalan 2B alanlarının %0,5’i sera, %1,7’si narenciye alanı, %23,5’i zeytinlik, fındıklık, meyvelik, bahçeli, %62,2’si ekili alan ve %7,4’ü ise otlak ve yaylak olarak kullanılıyor.
Planlanan yasa taslağı hangi ad ve gerekçeyle meclise taşınacak?
Taslak,”Orman Köylülerinin Kalkındırılmaları ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı” adıyla meclisin gündemine taşınıyor.
Yasa taslağında 14 madde yer alıyor. Düzenlemenin neden yapıldığına dair gerekçe, “orman sınırları dışına çıkarılmış, bir daha ormana dönüştürülmesi mümkün olmayan, onlarca yıldır herhangi bir bedel ödemeyen işgalciler elinde bulunan Hazineye ait taşınmazların, orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesinde ve yeni orman alanlarının kurulmasında kullanılmak üzere rayiç değerler üzerinden değerlendirilmesi amaçlı olduğu” şeklinde ifade ediliyor.
Meclise sunulması planlanan yasa taslağında neler yer alıyor?
Odatv.com’dan Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI’ya göre sunulacak yasa taslağında; belediye mücavir alan sınırları içinde yapılaşma bulunan yerleşim yerleri, metrekare sınırlaması olmaksızın hak sahiplerine doğrudan satabilecek. Ayrıca belediye tarafından mücavir alan sınırı ayrımının kaldırılması, bu alanların içindeki ve dışındaki yerlerin aynı esaslara göre satılması da olanaklı kılınacak.
Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ), büyükşehir ve ilçe belediyelerine kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirmek üzere devredilebilecek. “2B” arazilerinde hak sahipliği için süre şartı da aranmayacak. Kadastro kayıtlarında ‘kullanıcı’ görünenlerin hak sahibi kabul edilmesi sağlanacak.
“2B” arazilerini satın almak isteyen hak sahipleri, 3-6 ay içinde başvuruda bulunacak; ancak, bu süre Bakanlar Kurulu Kararı’yla da sınırsızca uzatılabilecek. “2B” arazileri rayiç bedelleri üzerinden satılacak; rayiç bedellerinin belirlenmesinde Hazine taşınmazlarının satışındaki kurallar geçerli olacak.
ÖZTEN, yasa değişikliğinin, anayasanın 169. ve 170. maddesine aykırı olduğunu vurguladı.
“2B” arazilerinin üzerinde çok katlı yapıların bulunması halinde, önce arsasının değeri belirlenecek, daha sonra da daire başına düşen hisse tutarı hesaplanacak ve bu durumdaki hak sahiplerine hisseli satış yapılacak.
Peki, hükümet neyi hedefliyor, odalar buna ne diyor?
Hükümet, 2B arazilerinin satışından 25 milyar dolar gelir etmeyi hedefliyor fakat kısa vadede bu çok mümkün gözükmüyor. Seçim öncesi büyükşehirlerdeki araziler satılıp bütçeye 5 milyar dolar ek gelir sağlanmaya çalışılacak.
Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Başkanı Ali Fahri ÖZTEN, 2 Nisan 2010 tarihinde CNN Türk’e yaptığı açıklamada; orman sınırları dışına çıkartılan yerler hakkında yapılmakta olan yasa değişikliğinin, anayasanın 169. ve 170. maddesine aykırı olduğunu vurguladı. Hazırlanan bu yasa tasarısında 2B alanlarının ne kamu yararında kullanılmasına ne de orman içi köyler halkının kalkınmasına hizmet ettiğini, 2B alanlarının satılarak kazanç edilmesi anlayışının artık terk edilmesi ve yargının vermiş olduğu ormanların ve orman köylülerinin korunması hakkındaki kararları dikkate alınarak 2B alanlarının kullanımına yön verilmesi gerektiğini belirtti.
Orman Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan 2B Raporu’na göre; sunulacak yasa, yeni 2B arazilerinin oluşmasına zemin hazırlıyor. Oda, raporda Anayasa ve yasalarda bulunan “orman vasfını yitirmiş araziler” ibaresinin tamamen kaldırılması gerektiğini vurguluyor. Devlet ormanlarının yalnızca devlet tarafından yönetilip işletilmesi gerektiği ifade edilen raporda 1981’den önce orman niteliğini tam olarak kaybeden yerlerin de orman köylülerine tahsis edilerek orman, mera, yaylak vb olarak kullanılması gerektiği belirtiliyor.
